Πολλοί μάλιστα επιστήμονες πιστεύουν ότι τα επόμενα χρόνια, οι ουσίες αυτές θα αντικαταστήσουν τα οιστρογόνα στις θεραπείες ορμονικής υποκατάστασης μετά την εμμηνόπαυση!
Τα φυτοοιστρογόνα φαίνεται ότι έχουν την ίδια δράση με τα φαρμακευτικά σκευάσματα που χορηγούνται ως θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης, αλλά δεν έχουν τις παρενέργειές τους.
Όχι μόνο δεν αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου, αλλά αντίθετα μπορούν να δράσουν ως ασπίδα προστασίας στον γυναικολογικό καρκίνο. Το επιστημονικό περιοδικό Lancet δημοσίευσε έρευνα στην οποία επιστήμονες μελέτησαν 143.000 Γιαπωνέζες, προσπαθώντας να ανακαλύψουν γιατί έχουν τα μικρότερα ποσοστά καρκίνου της μήτρας και του στήθους στον κόσμο, αλλά και πολύ μικρότερα προβλήματα με την οστεοπόρωση.
Ανακάλυψαν ότι οι Γιαπωνέζες καταναλώνουν 100 με 200 γραμμάρια ισοφλαβονών την ημέρα, ένα φυτοιοστρογόνο που βρίσκεται στη σόγια!
Τα φυτοοιστρογόνα, εξηγεί ο μαιευτήρας-γυναικολόγος Ευάγγελος Γκικόντες, επιστημονικός διευθυντής του Κέντρου "Διαγνωστική Έρευνα", είναι ενώσεις που βρίσκονται σε διάφορα φυτά και έχουν την ιδιότητα να "μιμούνται" τη δράση των οιστρογόνων που παράγει φυσιολογικά ο οργανισμός.
Πρόκειται δηλαδή για ουσίες που συμπεριφέρονται με τον ίδιο ακριβώς τρόπο με τα οιστρογόνα, μόνο που η δράση τους δεν έχει την ίδια ένταση.
Όταν οι ουσίες αυτές, μέσω της τροφής εισέλθουν στον οργανισμό, "αγκιστρώνονται" από τους ίδιους υποδοχείς που συλλαμβάνουν και τα οιστρογόνα, τους βήτα-οιστρογονικούς υποδοχείς.
Πριν τη εμμηνόπαυση, όταν δηλαδή ο οργανισμός της γυναίκας παράγει οιστρογόνα, τότε τα φυτοοιστρογόνα δρουν ανταγωνιστικά με τα υπάρχοντα οιστρογόνα. Αυτό, σημειώνει ο κ. Γκικόντες, είναι πολύ σημαντικό για την πρόληψη των γυναικολογικών καρκίνων, οι οποίοι σχετίζονται με την μεγάλη παραγωγή οιστρογόνων.
Σε έρευνα που έγινε στη Βρετανία, αποδείχθηκε ότι τα φυτοοιστρογόνα συγκρατούνται από τους ίδιους βήτα-οιστρογονικούς υποδοχείς, με τον ίδιο τρόπο που συγκρατείται η ταμοξιφένη, ένα από τα πιο ισχυρά όπλα τόσο για την πρόληψη όσο και για τη θεραπεία του καρκίνου του μαστού.
Όταν η γυναίκα φτάσει στην εμμηνόπαυση και το σώμα της σταματήσει την παραγωγή των οιστρογόνων, τότε τα φυτοοιστρογόνα μπορούν να τα αντικαταστήσουν σε σημαντικό βαθμό. Μελέτες έχουν δείξει ότι μία διατροφή πλούσια σε φυτοοιστρογόνα μπορεί να μειώσει τα δυσάρεστα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης.
Για παράδειγμα, έχει διαπιστωθεί ότι η κατανάλωση 75 mg ισοφλαβονών την ημέρα μπορούν να περιορίσουν κατά 45% τις εξάψεις που νιώθουν οι γυναίκες αυτή την περίοδο.
Τα φυτοοιστρογόνα έχει αποδειχθεί ότι μπορεί να βοηθήσουν σημαντικά και στην πρόληψη των καρδιαγγειακών παθήσεων. Με λιγότερα από 60 γραμμάρια τόφου (είδος τυριού που φτιάχνεται από γάλα σόγιας) κάθε μέρα, μπορούμε να μειώσουμε κατά 13% το ποσοστό της κακής χοληστερίνης.
Επίσης, πολλές έρευνες έχουν δείξει ότι τα φυτοοιστρογόνα περιορίζουν την απώλεια της οστικής μάζας και μάλιστα σε μεγάλες ποσότητες μπορεί να αυξήσουν την οστική πυκνότητα. Η ιπριφλαβόνη, που είναι παράγωγο των ισοφλαβονών, χρησιμοποιείται ήδη σε πολλές χώρες στην Ευρώπη και ιδιαίτερα στην Ιταλία και στην Ιαπωνία γιά την πρόληψη και τη θεραπεία της οστεοπόρωσης.
Τα φυτοοιστρογόνα μπορούν να χορηγηθούν και ως θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης στην εμμηνόπαυση με τη μορφή συμπληρωμάτων διατροφής, μας ενημερώνει ο κ. Γκικόντες. Πρόσφατα κυκλοφόρησαν και στη χώρα μας (μενολάϊτ) και δεν χρειάζεται συνταγή γιατρού για τη χορήγησή τους.
Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι θα πρέπει να λαμβάνονται χωρίς ιατρική παρακολούθηση, ενώ πρέπει να προηγηθεί λεπτομερειακός εργαστηριακός έλεγχος. Την ποσότητα που πρέπει να χορηγηθεί την καθορίζει ο γυναικολόγος με μία εξέτασης αίματος για να γίνει έλεγχος του επιπέδου των ορμονών.
Επίσης υπάρχουν κάποιοι περιορισμοί για τη χορήγηση, όπως:
- Η ταυτόχρονη λήψη αντιβιοτικών μπορεί να μειώσει τη δράση των ισοφλαβονών.
- Δεν θα πρέπει να χορηγούνται οιστρογόνα μαζί με τα φυτοοιστρογόνα, γιατί μπορεί να δράσουν ανταγωνιστικά.
- Πρέπει να αποφεύγεται η χορήγηση φυτοοιστρογόνων στην εγκυμοσύνη και στο θηλασμό.
Ποιες τροφές περιέχουν φυτοοιστρογόνα:
- Το αλεύρι, το γάλα και ο κιμάς της σόγιας.
- Τα πράσινα φασόλια.
- Το τεπέ (σφιχτό κέικ από καλλιεργημένη σόγια).
- Το τόφου (είδος τυριού από γάλα σόγιας).
- Σε μικρές ποσότητες φυτοοιστρογόνα υπάρχουν στο σκόρδο, στο μαϊντανό, στα φασόλια, στα καρότα, στις πατάτες, στο ρύζι, στο κριθάρι και σε ορισμένα φρούτα όπως στα κεράσια και στα μήλα.