Του Ευάγγελου Γκικόντε*
Η χρήση φαρμάκων κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης γίνεται πάντοτε με τη μεγαλύτερη δυνατή προσοχή, διότι αναπόφευκτα μικρή ποσότητα από αυτά περνά στο έμβρυο - και η επίδρασή τους στην ανάπτυξή του είναι σε μεγάλο βαθμό άγνωστη.
Οι συνέπειες της αλόγιστης χορήγησης φαρμάκων στην έγκυο είναι καλά τεκμηριωμένες. Η βρεφική και η μητρική θνησιμότητα, λ.χ., ήταν πολύ μεγάλες στα τέλη του 19ου αιώνα, όταν συστηματικά χορηγούνταν στην έγκυο κινίνο, ισχυρά καθαρτικά, εργοταμίνη και μορφίνη - το κινίνο για να αποφευχθεί η ανάπτυξη πυρετού κατά τον τοκετό, το καθαρτικό για να «καθαρίσει» το σώμα της, η εργοταμίνη για να προκληθεί τοκετός και η μορφίνη για να μην πονάει κατά τη διάρκειά του.
Σήμερα, αυτού του είδους οι «θεραπείες» έχουν εκλείψει και οι μαιευτήρες δεν χορηγούν φάρμακα στην έγκυο χωρίς σοβαρό λόγο. Πέρα από τα καλά, παραδοσιακά φάρμακα και αναλόγως με τα συμπτώματα που αναπτύσσει η έγκυος, ο μαιευτήρας μπορεί κάποια στιγμή να επιλέξει να της συστήσει και κάποια εναλλακτική (καλύτερα: συμπληρωματική) θεραπεία, όπως την Ομοιοπαθητική.
Σε χώρες όπως η Βρετανία και οι ΗΠΑ, οι μαιευτήρες συχνά καταφεύγουν στην Ομοιοπαθητική για να αμβλύνουν ορισμένα συμπτώματα της εγκυμοσύνης και να υποβοηθήσουν την ομαλή εξέλιξη του τοκετού και της γαλουχίας.
Τα ομοιοπαθητικά σκευάσματα γενικά θεωρούνται ασφαλή, επειδή περιέχουν απειροελάχιστες ποσότητες δραστικών ουσιών - εφόσον, λοιπόν, ενδέχεται να ωφελήσουν, αλλά δύσκολα θα βλάψουν την έγκυο και το έμβρυο, καλό είναι να τα γνωρίζουν οι μαιευτήρες.
Η χορήγηση των ομοιοπαθητικών σκευασμάτων στην εγκυμοσύνη συνήθως γίνεται για να αντιμετωπιστεί η πρωινή ναυτία, η κόπωση και οι κράμπες, αλλά μπορεί να χορηγηθούν και σκευάσματα που τονώνουν την μήτρα και επιταχύνουν την ανάρρωσή της μετά τον τοκετό. Η sepia, λ.χ., μπορεί να χορηγηθεί όταν η εγκυμοσύνη συνοδεύεται από έντονη κόπωση και ναυτία, και η ipecac για την αντιμετώπιση της ναυτίας που δεν υποχωρεί μετά τον εμετό.
Η χορήγηση κάποιας Ομοιοπαθητικής θεραπείας μπορεί επίσης να γίνει για να αντιμετωπιστεί η τυχόν έξαρση κάποιας χρόνιας νόσου από την οποία πάσχει η έγκυος ή για να καταπραϋνθούν κάποια νέα συμπτώματα. Ειδικά σε τέτοιες περιπτώσεις, Ομοιοπαθητική μπορεί να επιλεγεί αντί για την χορήγηση φαρμάκων, τα οποία ενδέχεται να δημιουργήσουν προβλήματα στην έγκυο και το έμβρυο. Και αυτό, γιατί η υγεία της μητέρας επηρεάζει και την υγεία του εμβρύου - και όταν μια γυναίκα έχει ένα πρόβλημα υγείας, τα φάρμακα που θα πάρει ναι μεν θα βελτιώσουν το πρόβλημα, αλλά ενδέχεται να της προκαλέσουν και μια ελαφρά ανοσοκαταστολή τη στιγμή που ήδη έχει εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα λόγω εγκυμοσύνης.
Πολλοί ομοιοπαθητικοί γιατροί, πάντως, πιστεύουν ότι καλύτερα είναι να χρησιμοποιούνται τα ομοιοπαθητικά σκευάσματα πριν από την σύλληψη, για να βοηθήσουν το σώμα να προετοιμαστεί καλύτερα για να δεχτεί το έμβρυο. Η Ομοιοπαθητική μπορεί επίσης να συμβάλλει στην καλύτερη αντιμετώπιση των δυσκολιών στην σύλληψη, καθώς γενικά βελτιώνει την ορμονική λειτουργία - μειώνοντας έτσι και την τάση για αποβολή.
Όταν γεννηθεί το μωρό, προκύπτουν νέα προβλήματα, στα οποία επίσης μπορεί να βοηθήσει η Ομοιοπαθητική. Οι γυναίκες που θέλουν να θηλάσουν το μωρό τους ανησυχούν αν θα έχουν επαρκείς ποσότητες γάλακτος. Η Ομοιοπαθητική μπορεί να παράσχει μια καλή ροή γάλακτος και να προστατεύσει τις θηλές των μαστών από τις πληγές και τον πόνο. Μπορεί επίσης να χορηγηθεί για την αντιμετώπιση της μαστίτιδας και άλλων προβλημάτων στους μαστούς που σχετίζονται με τον τοκετό.
Ομοιοπαθητικά σκευάσματα μπορεί να χορηγηθούν και για την βελτίωση της ψυχικής διάθεσης της μητέρας, η οποία μπορεί να υπονομευθεί από πολλούς παράγοντες. Τέτοιοι παράγοντες είναι μεταξύ άλλων οι ραγδαίες ορμονικές αλλαγές που συμβαίνουν στο σώμα της, το αίσθημα απώλειας που προκαλεί η διακοπή της επαφής που είχε επί εννέα μήνες με το έμβρυο, αλλά και η ύπαρξη ενός ιδιαίτερα απαιτητικού βρέφους (όπως είναι τα βρέφη που κλαίνε ασταμάτητα μέρα-νύχτα).
Η επιλόχειος κατάθλιψη είναι μια αρκετά συχνή διαταραχή, η οποία μπορεί να αντιμετωπισθεί με ομοιοπαθητικά σκευάσματα που αποκαθιστούν γρήγορα την ορμονική ισορροπία του οργανισμού. Τα σκευάσματα αυτά μπορούν να βοηθήσουν και τις γυναίκες που υποφέρουν επειδή η εγκυμοσύνη τους δεν είχε αίσια έκβαση (είτε λόγω αποβολής, είτε λόγω θνησιγένειας).
Ο Ευάγγελος Γκικόντες είναι μαιευτήρας-γυναικολόγος, επιστημονικός υπεύθυνος του κέντρου «Διαγνωστική Έρευνα»